Archief van Paul M.G. Lévy

• Toegankelijkheid en raadpleging: Het archief “Paul Lévy” is raadpleegbaar tijdens de openingsuren van de leeszaal van het ARA2. De inhoud is vrij raadpleegbaar (raadplegingsproceduren).
• Digitalisering: Niet gedigitaliseerd.
• Reproductie:  De inhoud van het archief mag vrij worden gereproduceerd in de leeszaal. Voor aanvraag van een reproductie door het CegeSoma-team vind je alle praktische informatie hier.
• Onderzoeksinstrument: Inventaris AA763 

Beschrijving van het archief:

Papieren Paul M.G. Levy

Paul Michel Gabriel Lévy (Elsene 1910 - Sainte-Ode 2002) was journalist, handelsingenieur en professor aan de universiteit van Leuven. Hij speelde een belangrijke rol in de geschiedenis van de Belgische radio, waar hij talrijke reportages maakte en de informatiediensten leidde.   

In 1940 weigerde Paul Lévy om te werken voor Radio Brussel, een instelling die door de bezetter was opgezet in de lokalen van het NIR in Brussel. Hij wordt al spoedig aangehouden en opgesloten in Breendonk. Hij komt vrij in 1941 en in juli 1942 slaagt hij erin Londen te bereiken. Hij lag aan de basis van het project “Samoyède” en werd attaché bij het kabinet van de minister van informatie. Hij werkte ook mee in de Belgische commissie voor de studie van de naoorlogse problemen. In 1945 is hij oorlogscorrespondent en de eerste westerse journalist die kan doordringen in de Sovjetzone.

Paul Lévy was eerst van socialistische strekking maar werd na de bevrijding militant voor Belgische Democratische Unie. In 1946 werd hij verkozen voor het arrondissement Nijvel. Hij nam spoedig ontslag om weer voor de radio te werken. Vervolgens werd hij directeur informatie bij de Raad van Europa en professor aan de universiteiten van Straatsburg en Leuven.

Paul M.G. Lévy heeft in twee fases zijn archief nagelaten aan het CegeSoma, eerst in 1970-1971 en vervolgens in september 1997. De documenten in het archiefbestand gaan voornamelijk over de activiteiten van Paul Lévy tijdens de Tweede Wereldoorlog en de daarop zes volgende maanden.   

Voor de periode vóór 1945 zijn de documenten zeer divers. Het gaat bijvoorbeeld over transcripties van reportages van Paul Lévy, briefwisseling in verband met zijn beroepsleven, verslagen voor het ministerie van informatie en verschillende stukken in verband met de Belgische commissie voor de studie van naoorlogse problemen.   

Voor de periode na 1945 gaat een vrij belangrijk deel van de documenten over de vriendenkring “Samoyède”. Het archief bevat ook een belangrijk aantal documenten over de werkzaamheden van Lévy  bij het Belgisch commissariaat voor de repatriëring en voornamelijk brieven van personen die zijn hulp inriepen om een naaste die verdwenen was op te sporen. Het archief bevat tenslotte ook nog stukken over de ITS (International Tracing Service), persknipsels en briefwisseling met verschillende verenigingen van oud-verzetslieden of politieke gevangenen.

Voor meer informatie :

• Dujardin, Jean. "Belgique" Edited by Hélène Eck. La Guerre Des Ondes : Histoire Des Radios de Langue Française Pendant La Deuxième Guerre Mondiale. Paris: Armand Colin, 1985.
• Rase, Céline. Des Ondes Impures à l’épuration Des Ondes. Contribution à l’histoire de La Radio, Des Collaborations et Des Répressions En Belgique (1939-1950). Namur: Presses universitaires de Namur, 2017.
• Rase, Céline. "Radio Bruxelles Au Pilori". Des Ondes Impures à l’épuration Des Ondes. Contribution à l’histoire de La Radio, Des Collaborations et Des Répressions En Belgique (1939-1950). Ph.D. Thesis, Université de Namur, 2016.
• Ricquier, Jean-Claude. “Entretien avec le professeur Paul M.G. Lévy : de la Première Guerre mondiale à septembre 1944".  In  La Revue générale / sous la direction de Henri Davignon, Auguste Mélot et Louis de Lichtervelde [et alii].  Bruxelles : Goemaere, Ed. Universelle.
• Ghislain, Lhoir. La mission Samoyède : les maquisards de la Radio Nationale Belge, 1940-1944. Bruxelles : Didier Hatier, 1984.
• Eck, Hélène. La guerre des ondes. Histoire des radios de langue française pendant la Deuxième Guerre mondiale. Parijs/ Lausanne/ Brussel/ Montréal : Armond Colin-Payot-Complexe-Hurtubise HMH, 1985.