September 1944: België is bevrijd. En daarna?

Na de bevrijding van België op 4 september 1944 moest het land heropgebouwd worden en stond het voor nieuwe uitdagingen. Vijf sprekers vertellen ons over minder bekende onderwerpen uit deze periode van onze geschiedenis.

PROGRAMMA

• 12.30 u.  Verwelkoming en registratie
• 13.30 u.  Inleiding
• 13.45 u. De democratie hersteld (1944-1946): tussen conservatieve restauratie en sociale vernieuwing (NL), Nico WOUTERS, hoofd van het CegeSoma/Rijksarchief
• 14.30 u.  De Duitse krijgsgevangenen in België (FR), Pierre MULLER, Coördinatiecel Erfgoedraad WHI
• 15.15 u.  De terechtstelling van collaborateurs in België na de Tweede Wereldoorlog (NL), Stanislas HORVAT, Hoogleraar & Leerstoelhoofd Recht van de Koninklijke Militaire School en geaffilieerd onderzoeker aan de Vrije Universiteit Brussel
• 16.00 u. Heropbouw van een leger, bezetting van Duitsland (FR), Jean-Michel STERKENDRIES, Hoogleraar Emeritus van de Koninklijke Militaire School
• 16.45 u.  Van de oorsprong van het Sociaal Pact van 1944 tot de sociale zekerheid van vandaag (FR), Vanessa AMBOLDI, Directeur van het Centre d'Education Populaire André Genot (CEPAG)
• 17.30 u. Slot

DE UITEENZETTINGEN IN HET KORT

De democratie hersteld (1944-1946): tussen conservatieve restauratie en sociale vernieuwing
De Belgische democratische staat wordt opvallend snel hersteld in 1944-1946. Dat was niet evident na de diepe systeemcrisis van de jaren 1930 en de versnippering van het staatsgezag tijdens vier jaren bezetting. Deze lezing bespreekt de elementen die dat succes helpen verklaren, zoals onder meer het belang van lokale overheden als staatdragende entiteiten, de aanwezigheid van de geallieerden, het herstel van een patriottische constitutionele cultuur, de terugkeer van de particratie en van staatdragende elites en sociale hervormingen gekoppeld aan neo-corporatisme.

Les prisonniers de guerre allemands en Belgique
Hoe en waarom de Belgische regering tussen 1945 en 1948 Duitse krijgsgevangenen aan het werk zette om de Belgische economie te stimuleren en de strijd om de steenkool te winnen.

De terechtstelling van collaborateurs in België na de Tweede Wereldoorlog
Na de Tweede Wereldoorlog werden in België 242 ter dood veroordeelde collaborateurs en oorlogsmisdadigers gefusilleerd. De executies staan in het collectieve geheugen gegrift als climax van de naoorlogse repressie Tot op vandaag bestaan er veel misvattingen en mythes over deze terechtstellingen en over de rol van het militaire gerecht.

Reconstruire une armée, occuper l’Allemagne 
Hoe kon België weer een plaats op het internationale toneel verwerven, vooral in verband met het oplossen van de Duitse kwesties? Deelnemen aan de toekomstige bezetting van het voormalige Reich was absoluut noodzakelijk om verschillende redenen: onder meer de wederopbouw van een leger was enkel denkbaar met de steun van de Britten, die veel machtiger waren.

Des origines du Pacte social de 1944 à la sécurité sociale d'aujourd'hui
De sociale zekerheid zoals we die vandaag kennen, heeft haar oorsprong in het Sociaal Pact dat aan het einde van de Tweede Wereldoorlog werd ondertekend door vakbonden en werkgevers. Hoe kwam het Sociaal Pact in de onmiddellijke naoorlogse periode tot stand en wat waren de gevolgen voor de werknemers?