Weg van ‘t Stad! De Antwerpse exodus naar West-Vlaanderen 1944-1945

Conferentie met als gast Patrick Buyse

Een gesprek onder leiding van Bruno De Wever

De herfst van 1944 is verschrikkelijk voor de Antwerpse agglomeratie. De aanvallen van de Duitse V1’s en V2’s kosten aan 3.515 mensen het leven. Om daaraan te ontkomen gaat de Antwerpse bevolking massaal veiliger oorden opzoeken. Van die exodus is erg weinig terug te vinden in de vele werken over deze periode. Terwijl het toch om minstens 150.000 Antwerpse vluchtelingen gaat, van wie er bijna 60.000 verdeeld worden over 254 gemeentes van West-Vlaanderen voor een gemiddelde duur van zes maanden van de herfst van 1944 tot de lente van 1945.

Een vraag van een Antwerpse familie zette Patrick Buyse ertoe aan zich in de archieven te verdiepen. Hij heeft getuigen, familieleden, heemkundigen en historici ondervraagd, die in het algemeen nauwelijks iets over deze episode afwisten.

Het boek dat uit zijn opzoekingen voortkomt, verhaalt de geschiedenis van deze exodus naar West-Vlaanderen en tracht concrete vragen te beantwoorden. Om hoeveel gezinnen en kinderen gaat het? Wie nam het initiatief tot deze massale volksverhuizing? Waar zijn al die mensen beland? Hoe hebben de betrokkenen die exodus beleefd? Welke herinneringen heeft dit buitengewoon avontuur nagelaten? 

Onvermijdelijk maakt men een vergelijking tussen die vergeten geschiedenis en de hedendaagse actualiteit.

Maar het gaat ook om een warm en erg menselijk verhaal. Het onthaal dat de ontheemden te beurt viel, heeft vaak vriendschapsbanden gesmeed die nog tot op de dag van vandaag bestaan.

Op woensdag 25 oktober eerstkomend nodigen het CegeSoma en zijn vzw ‘De Vrienden van het CegeSoma’ u uit om kennis te maken met het werk van Patrick Buyse in het kader van de Ontmoetingen Publieksgeschiedenis. Professor Bruno De Wever heeft meegeschreven aan het voorwoord van dit boek, dat ook een stuk van zijn eigen familiegeschiedenis weer tot leven roept.

Iedereen is van harte welkom!

Patrick Buyse is afkomstig uit West-Vlaanderen. Zij passies: geschiedenis, erfgoed en politiek. Hij duikt graag in vergeten periodes van onze nationale geschiedenis. ‘Weg van ’t Stad! De Antwerpse exodus naar West-Vlaanderen 1944-1945 ’ is zijn eerste boek.

© An Clapdorp/Ertsberg

Bruno De Wever is professor emeritus van de Universiteit Gent. Hij is als historicus gespecialiseerd in de geschiedenis van de Vlaamse Beweging en de collaboratie tijdens de Tweede Wereldoorlog. Hij schreef talloze artikels en boeken.