Het militair gerecht en de terechtstellingen in het kader van de repressie na de Tweede Wereldoorlog in België : de bevindingen van het onderzoeksproject Postwarex.

Na de Tweede Wereldoorlog worden 242 personen die door het militair gerecht ter dood veroordeeld waren voor collaboratiefeiten of oorlogsmisdaden terechtgesteld. Het gaat om een uitzonderlijke episode in de geschiedenis van de Belgische justitie. Na 1950 wordt de doodstraf niet meer uitgevoerd en sinds 1863 was het, met uitzondering van enkele militairen en vermeende spionnen tijdens de Eerste Wereldoorlog, de gewoonte dat het staatshoofd ter dood veroordeelden genade verleende.
Over deze groep van 242 en zeker over een aantal iconische figuren zoals Irma Laplasse, José Streel of Leo Vindevogel, werd in het verleden al onderzoek verricht, maar dan voornamelijk vanuit het perspectief van de genadepolitiek. Het militair gerecht, de sleutelactor in het proces dat tot een executie leidde, bleef vaak buiten beeld.
Het militair gerecht speelde nochtans een hoofdrol : militaire tribunalen spraken de doodstraffen uit en het auditoraat-generaal adviseerde de minister van Justitie om al dan niet genade te verlenen.
In het kader van het BRAIN 2.0 onderzoeksproject “Postwarex”, een samenwerking van het Rijksarchief/CegeSoma en de Koninklijke Militaire School, werd gedurende twee jaar onderzoek verricht in de archieven van het militair gerecht. Het project is nu in de eindfase. Tijdens deze studienamiddag verneemt u wat dit onderzoek aan het licht heeft gebracht over de rol van het militair gerecht.

Programma

Voorzitter: Xavier Rousseaux (Université catholique de Louvain)

• 13.30u - 13.35u : Welkomstwoord – Nico Wouters (Rijksarchief/CegeSoma)
• 13.35u - 13.45u : Het project Postwarex – voorstelling en  historiografisch kader – Dirk Luyten (Rijksarchief/CegeSoma)
• 13.45u - 14.05u : Les exécutions au cours de l’histoire de la justice belge – Stanislas Horvat (École Royale Militaire)
• 14.05u - 14.20u : Bronnen voor de studie van de doodstraf – Dimitri Roden (Koninklijke Militaire School – War Heritage Institute)
• 14.20u - 14.35u : De gefusilleerden : een robotfoto – Dimitri Roden (Koninklijke Militaire School – War Heritage Institute)
• 14.35u - 14.55u : Le rôle des parquets militaires dans la procédure de grâce – Élise Rezsöhazy (Archives de l’État/CegeSoma)
• 14.55u - 15.30u : Discussie & koffiepauze
• 15.30u - 15.50u : La justice militaire et les exécutions capitales – Élise Rezsöhazy (Archives de l’État/CegeSoma)
• 15.50u - 16.10u : Cases – Dimitri Roden (Koninklijke Militaire School – War Heritage Institute)
• 16.10u - 16.30u : Discussie
• 16.30u : Slotwoord