Gebruik van geweld in oorlogstijd

In 1984 verscheen bij Lannoo een studie van Bruno De Wever met de titel  'Oostfronters. Vlamingen in het Vlaams Legioen en de Waffen SS'. In 2019, rolde een boek van Frank Seberechts van de persen met als titel 'Drang naar het Oosten. Vlaamse soldaten en kolonisten aan het oostfront'. Tussen beide synthesewerken liggen dus 35 jaar …

Het werk van Frank Seberechts spitst zich vooral toe op de oorlogsmisdaden en misdaden tegen de mensheid waaraan Vlaamse vrijwilligers aan het oostfront tijdens de Tweede Wereldoorlog deelnamen of waarvan ze getuige waren. Het is voor het eerst dat dit aspect van de geschiedenis wordt belicht. Lange tijd werden de vrijwilligers van het Vlaams Legioen en van het SS-regiment Westland, alsook de Vlaamse leden van het NSKK-Vervoerkorps en van Organisation Todt, voorgesteld als idealisten die tegen het communisme streden, alsof ze niets te maken hadden met de moorden op burgers, partizanen en Joden in Polen, Oekraïne en Rusland van 1939 tot 1945.

In het boek van Bruno De Wever kwam de strijd tegen de partizanen weliswaar aan bod, maar slechts als klein deel van het onderzoek. De context en de benadering waren toen anders, evenals de kennis over het onderwerp en de gevoeligheden errrond. Hoe komt dat? Welk archief was toen beschikbaar? Welke elementen hebben de geschiedschrijving beïnvloed?  Hoe moeten we vandaag kijken naar de ervaringen van die vrijwilligers?

Frank Seberechts en Bruno De Wever werden geïnterviewd door Bart Willems (wetenschappelijk medewerker bij het Rijksarchief te Antwerpen) en samen hebben ze een stand van zaken opgemaakt over het delikate vraagstuk van geweld in oorlogstijd.