Escaping Nazi Europe. Understanding the experiences of Belgian soldiers and civilians in World War II (Op de vlucht voor nazi-Europa. Inzicht in de ervaringen van Belgische soldaten en burgers tijdens de Tweede Wereldoorlog)

Conferentie-debat (in het Frans en het Nederlands) met als gasten Bernard Wilkin en Bob Moore.

Een gesprek onder leiding van Pieter Lagrou.

In mei 1940 telt het Belgisch leger 650.000 manschappen. Vrij vlug worden er 225.000 krijgsgevangen genomen en de meesten van hen worden naar kampen in Duitsland overgebracht. De Vlaamse gevangenen worden door een direct bevel van Hitler al snel vrijgelaten, maar de ongeveer 100.000 Waalse en Franstalige krijgsgevangenen blijven aangehouden. Dat aantal neemt wel af in de tijd, door repatriëringen om medische of andere redenen en door ontsnappingen …

Dit werk getuigt over de ontsnappingspogingen van Belgische soldaten en burgers in nazi-bezet Europa tijdens de Tweede Wereldoorlog. De auteurs laten de ontsnapten zelf aan het woord door gebruik te maken van hun getuigenissen die in Belgische en Britse archieven bewaard worden.

Het boek begint met het verhaal van soldaten die er in de zomer van 1940 in geslaagd waren aan krijgsgevangenschap te ontkomen en terug naar huis gingen en van de enkele soldaten die beslisten de strijd verder te zetten en die zich bij de geallieerde strijdkrachten in het Verenigd Koninkrijk voegden. Daarna volgt het wedervaren van krijgsgevangenen die uit de kampen of de Arbeitskommandos in het Reich wisten te ontsnappen. Het werk analyseert hun motieven om te vluchten, hun keuze van tijdstip en transportmiddel, de vele obstakels onderweg, …

Eerst gaat het merendeel van de ontsnapten gewoon terug naar huis. Daarna treden sommigen toe tot het verzet en een kleine minderheid tracht de geallieerden via Spanje en Zwitserland te bereiken, waarbij ze met extra moeilijkheden te maken krijgen door de neutraliteit van die landen.

Bob Moore en Bernard Wilkin komen ons vertellen over de verhalen van die ontsnappingen, de bestraffing van de krijgsgevangenen die weer opgepakt werden en de strijd van de ontsnapten om na de oorlog erkend te worden. Pieter Lagrou zal hen interviewen. Het CegeSoma en de vzw ‘De Vrienden van het CegeSoma’ hebben het genoegen hen te kunnen verwelkomen op woensdag 13 maart 2024.

Iedereen is van harte welkom !

Bernard Wilkin is werkleider bij het Rijksarchief. Hij heeft verschillende boeken en artikels gepubliceerd over de oorlogsgeschiedenis van België en Frankrijk, meer bepaald Aerial Propaganda and the Wartime Occupation of France, 1914-1918 (2016), French Soldiers' Morale in the Phoney War, 1939-1940 (met Maude Williams, 2017) en Fighting for Napoleon: French Soldiers' Letters 1799-1815 (met René Wilkin, 2015).

Bob Moore is emeritus-hoogleraar Europese geschiedenis aan de universiteit van Sheffield. Hij heeft veel gepubliceerd over de West-Europese geschiedenis in het midden van de XX^ste eeuw, namelijk The British Empire and Its Italian Prisoners of War 1940-1947 (met Kent Fedorowich, 2003), Prisoners of War, Prisoners of Peace (uitgegeven met Barbara Hately, 2005), en Prisoners of War : Europe 1939-1956 (2022).

Pieter Lagrou is doctor in de geschiedenis en doceert hedendaagse geschiedenis aan de Université Libre de Bruxelles. Hij heeft veelvuldig gepubliceerd over hedendaagse conflicten, internationale rechtspraak en nationalisme in Europa. Hij heeft, onder meer, The Legacy of Nazi-occupation. Patriotic Memory and National Recovery in Western Europe, 1945-1965 (2000) op zijn naam staan. Samen met Martin Conway en Henry Rousso heeft hij Europe’s Postwar Periods: 1989, 1945, 1918: Writing History Backwards (2018) uitgebracht.