De Duitse propagandadiensten in bezet België en Noord-Frankrijk (1940-1944)

Conferentie (in het Frans) met als gast Louis Fortemps. 

Een gesprek onder leiding van Chantal Kesteloot.

In mei 1940 overrompelt het Duitse leger West-Europa en houdt het hele gebied onder de knoet. Als hulp bij die militaire bezetting zet de Wehrmacht propagandadiensten op, die zich specifiek op de bezette bevolking moeten richten. In die context wordt in Brussel de Propaganda-Abteilung Belgien (PAB) opgericht. Die moet zich richten op de Belgen en Noord-Fransen, zowel voor de ordehandhaving en de economische exploitatie van dit territorium, als om de nationaal-socialistische ideologie uit te dragen. Tot nog toe bestond er geen synthetisch overzicht over die Propaganda-Abteilung Belgien. Deze lacune is nu gelukkig opgevuld dankzij de doctoraatsthesis van Louis Fortemps.

In zijn thesis maakt hij een gedetailleerde analyse van deze propagandadienst die de verschillende media en de culturele kringen in bezet België en Noord-Frankrijk in de pas doet lopen. De Propaganda-Abteilung controleert pers, radio, bioscopen, schouwburgen, de literaire wereld en de plastische kunsten. Zij richt ook antennes op in de grote steden van België en Noord-Frankrijk. Maar haar opdracht blijft moeilijk. Ze moet zich tezelfdertijd tot de Vlamingen, Franstalige Belgen en de Fransen van Nord-Pas-de-Calais richten. Wie de Propaganda-Abteilung bestudeert, moet ook de invloed van propagandaminister Joseph Goebbels nagaan.

Voor zijn analyse kon de auteur gebruik maken van de archieven van de PAB die in de loop van zijn onderzoek herontdekt werden, van documenten in Berlijnse instellingen en van de naoorlogse gerechtelijke archieven in België en Noord-Frankrijk.

Hoe ging de Propaganda-Abteilung in de praktijk te werk? Wat waren haar prerogatieven? Hoeveel invloed had zij op media en cultuur in bezet België en Noord-Frankrijk? Wie waren de propagandisten? Hoe stonden zij tegenover het nationaal-socialisme?

Die vragen, de vrucht van jaren onderzoek in het kader van zijn doctoraatsthesis, zal Louis Fortemps op woensdag 15 oktober beantwoorden. Het debat wordt geleid door Chantal Kesteloot. Deze activiteit vindt plaats in de conferentiezaal van het CegeSoma in het kader van de Ontmoetingen Publieksgeschiedenis in samenwerking met de vzw 'Vrienden van het CegeSoma'.

Louis Fortemps is doctorandus in de geschiedenis en communicatie aan de Université de Lille en de KU Leuven. Zijn thesis gaat over de Duitse propagandadiensten in bezet België en Noord-Frankrijk (1940-1944). Hij interesseert zich meer in het algemeen voor de Duitse bezetting en heeft samen met Vincent Gabriel het werk ‘La police secrète de la Wehrmacht en Belgique (1940-1944)’ gepubliceerd. Daarnaast leidt hij ook een onderzoeksproject over de correspondentie van Duitse soldaten.