Copyrights JF Martin for Unsplash

EHRI zoekt micro-archieven over de Holocaust

Om de informatie in het onderzoeksportaal nog uit te breiden is EHRI, European Holocaust Research infrastructure, het Horizon-2020 project waarvan het Rijksarchief partner is, op zoek naar micro-archieven; kleine collecties bewaard buiten de grote professionele archief-  en documentatiecentra, die een specifiek licht kunnen werpen op de Holocaust en zijn nasleep. Wat een ‘micro-archief’ is en hoe een micro-archief kan samenwerken met EHRI leest u hier.

De bronnen over de Holocaust zijn divers en geografisch verspreid. De combinatie van deze collecties- ongeacht hun omvang en toegankelijkheid – is nodig om een tot een vollediger beeld te komen. Of een dagboek zich nu bevindt in een doos op zolder van een kleine organisatie of in de enorme archieven van een gevestigde instelling is niet relevant: allerlei voorwerpen en documenten werpen niet alleen licht op de Holocaust in het algemeen, maar ook op afzonderlijke gebeurtenissen en persoonlijke verhalen.

Sinds de start in 2010 heeft EHRI (European Holocaust Research Infrastructure) wetenschappelijk transnationaal onderzoek over de Holocaust mogelijk gemaakt en gestimuleerd. EHRI heeft zich toegelegd op het integreren van archiefbeschrijvingen van instellingen uit het hele Europese continent, Israël en de Verenigde Staten. Dit heeft geresulteerd in het EHRI Portal (https://portal.ehri-project.eu/), dat tot op heden een geïntegreerde zoekmogelijkheid biedt in 325.474 archiefbeschrijvingen van 761 instellingen. EHRI heeft grote vooruitgang geboekt door samen te werken met grote instellingen.

Toch is EHRI er zich altijd van bewust geweest dat, om de materiële erfenis van de Holocaust te dekken, we ook het overvloedige materiaal in kleinere archiefcollecties moeten opnemen. Daarom blijft EHRI haar reikwijdte verbreden. Vanaf dit jaar zal een belangrijke focus liggen op het creëren van mogelijkheden voor samenwerking met micro-archieven en de integratie van hun collecties in de onderzoeksinfrastructuur. 

Micro-archieven en EHRI

De belangstelling voor ‘verborgen’ archiefcollecties buiten grotere instellingen is de afgelopen jaren gestaag gegroeid. Onderzoekers zijn geïnteresseerd in informatie uit de eerste hand die een nieuw licht kan werpen op historische gebeurtenissen. Bovendien kunnen archieven van kleinere basisorganisaties of particuliere initiatieven specifieke verhalen over het verleden aanvullen, verfijnen of net kritisch onder de loep nemen.  EHRI vindt het daarom essentieel om de krachten te bundelen en nauw samen te werken met micro-archieven.

In de context van ons project is een micro-archief:

  • een vereniging, een gedenkteken, een basisinitiatief, een zeer kleine archiefinstelling, een onderzoeker, een familielid of een familie
  • een privé-initiatief dat niet door de lokale overheid of de staat wordt beheerd, maar door niet-professionele conservatoren, d.w.z. geëngageerde onderzoekers of leken (geen archivarissen, bibliothecarissen, conservatoren en dergelijke)
  • geen substantiële overheidssteun ontvangen
  • natuurlijk moet het bezit van de microarchieven relevant zijn voor EHRI, bijvoorbeeld (lijsten, kaarten, dossiers, interviews, foto's, films of brieven gerelateerd aan de Holocaust)
  • collecties verzameld tijdens de Holocaust en/of na de bevrijding, ook indien recent
  • collecties mogen nog niet geïntegreerd zijn in grotere archieven
  • micro-archief-collecties die hun weg hebben gevonden naar andere archieven of herinneringsinstellingen, of zelfs zijn uitgegroeid tot een instelling, zijn geen micro-archieven zoals wij die verstaan.

Als bovenstaande informatie van toepassing is op een micro-archief dat u kent, dan komen wij graag met u in contact om de mogelijkheden voor verdere samenwerking te bekijken.

Hoe kan EHRI micro-archieven helpen?

Veel instellingen met collecties die verband houden met de Holocaust hebben een vergelijkbare missie: het bewaren van de materiële erfenis als getuigenis voor huidige en toekomstige generaties over deze donkere periode in de geschiedenis, het herdenken van de slachtoffers en het waarschuwen voor de wreedheden die mensen kunnen begaan.

Om deze wereldwijde inspanning te ondersteunen, is het doel van EHRI om archieven in heel Europa en de wereld te helpen bij het toegankelijk maken van belangrijke archieven. EHRI biedt een gemakkelijk te doorzoeken digitaal platform om snel archiefcollecties verspreid over verschillende locaties terug te vinden. Wij streven ernaar de wetenschappelijke en de publieke belangstelling voor deze belangrijke archiefcollecties te vergroten, alsmede aanvullende archiefdata te integreren om de verbanden tussen de documenten zichtbaar te maken, en de verhalen die deze bronnen kunnen vertellen te verrijken.

Het voorbije decennium heeft ons laten zien dat de archief- en technische expertise tussen instellingen sterk verschilt, daarom is samenwerking en leren van elkaar de basis geweest van EHRI's activiteiten. Wij passen onze kennis over digitale collectie-integratie toe op uw micro-archiefcollectie en nodigen u uit om deel uit te maken van het EHRI-netwerk door uw micro-archiefcollectie in ons portaal te integreren. Samen kunnen we strategieën ontwikkelen en toepassen om uw collectie(s) veilig te stellen voor toekomstige generaties en ze toegankelijk te maken voor onderzoekers en het grote publiek.

Contacteer ons !

Als uw archiefcollectie - of die van iemand anders die u kent - voldoet aan onze definitie van een micro-archief en de collectie heeft betrekking op de Holocaust, dan horen we graag van u! Neem contact met ons op via micro-archives@ehri-project.eu. Graag een korte beschrijving van het archiefinitiatief waar je deel van uitmaakt of dat je kent; enige informatie over de geschiedenis van de collectie, het profiel, de inhoud (een historische gebeurtenis, de biografie van een familie of van een gemeenschap, enz. ) en omvang van de collectie (soorten en aantal documenten);  indien relevant: een toelichting bij de archivistische en/of technische structuur, zoals de beschrijvingsstandaard (bijv. IASD(G) of EAD). Laat ons weten hoe we u kunnen contacteren   (e-mail, telefoon, post) en u kunt spoedig een bericht van onze kant verwachten!