Onderzoek : de NMBS en de deportaties tijdens WOII. Oproep voor getuigen of privé-archieven.

In opdracht van de Belgische regering, voert het Studiecentrum Oorlog en Maatschappij (CegeSoma, Rijksarchief) een onderzoek uit naar de rol van de Nationale Maatschappij der Belgische Spoorwegen (NMBS) in de deportaties van Joden, Roma en Sinti, politiek gevangenen en verplicht tewerkgestelden tijdens WOII. De opdracht gaat uit van senaatsvoorzitster Stephanie D’Hose en van Vice-eersteminister en minister van Mobiliteit Georges Gilkinet.

In 2004-2006 voerde het CegeSoma al een onderzoek uit naar de rol van Belgische overheden in de Jodendeportaties. Het huidige onderzoek naar de rol van de NMBS kan als een vervolgonderzoek worden beschouwd, waarin de rol van de NMBS wordt uitgediept. We maken daarvan uitgebreid gebruik van archiefbronnen die destijds niet konden worden gebruikt. Dit onderzoek beperkt zich tot de historische vragen en zal dus geen beleidsaanbevelingen bevatten. In de wetenschappelijke traditie van het CegeSoma en het Rijksarchief, zal dit onderzoek in volle autonomie worden uitgevoerd met aandacht voor de complexe historische context. Het onderzoek wordt uitgevoerd door Florence Matteazzi en Nico Wouters, die ook zal instaan voor de redactie van het eindrapport. Het onderzoek verloopt in nauwe samenwerking met de NMBS en wordt begeleid door een wetenschappelijk adviescomité. Het onderzoek ging van start op 1 augustus 2022 en moet in november 2023 leiden tot een eindrapport dat aan de senaat wordt voorgesteld.

In dit kader zijn we ook op zoek naar eventuele getuigenissen of privé-archieven, met concrete informatie over de rol van de spoorwegmaatschappij in de diverse deportaties. Indien u beschikt over informatie met betrekking tot de rol van de spoorwegen in deze diverse deportaties, kan u ons contacteren op nico.wouters@arch.be of cegesoma@arch.be.