Wikibase Verzet (2021 - )
Samenvatting
Het CegeSoma heeft het project Wikibase Verzet opgezet in de lente van 2021 met als doel een zoekmachine aan te bieden over de personen die tijdens de Tweede Wereldoorlog betrokken waren bij verzetsactiviteiten in België. Dit langetermijnproject wordt geleid door Fabrice Maerten, Anne Chardonnens en een team van meer dan 15 mensen met uiteenlopende expertise. In het gegevensbestand over deze personen worden inlichtingen opgenomen uit de formulieren en persoonsdossiers die in het CegeSoma en andere depots van het Rijksarchief bewaard worden. En deze gegevens kunnen ook vanuit het bestand gepubliceerd worden. Het bestand omvat gestructureerde, meertalige gegevens die door mens en computer gelezen kunnen worden. Dit maakt het mogelijk opzoekingen te verrichten in de vele honderduizenden beschrijvingen over ongeveer 150.000 verzetsmannen en –vrouwen, dit op basis van naam, geboortedatum, woonplaats of naam van een verzetsbeweging of –netwerk. De publiekslancering van het onlineplatform vond plaats op 21 oktober 2024.
Het platform Resistance in Belgium is online beschikbaar op:
https://resistanceinbelgium.be
Doelstellingen
Het project heeft verschillende doelstellingen. De Wikibase Verzet wil enerzijds alle gegevens centraliseren die nu in verschillende fysieke depots en digitale bestanden verspreid zitten, om zo de toegang tot de collecties van het CegeSoma en van andere vestigingen van het Rijksarchief te verbeteren en ze meer in de kijker te zetten. Anderzijds kunnen we nu beter antwoorden op vragen van ons publiek over bepaalde personen, door de nieuwe manier waarop de gegevens geraadpleegd kunnen worden. Dit pilootproject situeert zich namelijk in een ruimere context: de ontwikkeling van een nieuwe internationale norm voor archiefbeschrijvingen (Records in Contexts). Die berust op het ter beschikking stellen van gegevens in formaten die leesbaar zijn voor een computer.
Inhoud
Zoals zijn naam het al zegt, maakt het gegevensbestand Wikibase Verzet gebruik van de vrij beschikbare software Wikibase die zorgt voor de werking van het algemene kennisbestand Wikidata.
Wikibase laat toe meertalige gegevens op te slaan in een toegankelijk en makkelijk herbruikbaar formaat dat door computers kan gelezen worden. In dit geval: gegevens over personen en organisaties die tijdens WO II banden hadden met het verzet. Bij zijn creatie krijgt elke entiteit Persoon een unieke identifier en semantische velden die eigenschappen aan de entiteit toekennen. Om zijn identificatie mogelijk te maken wordt elke persoon aan de hand van minimum acht eigenschappen beschreven:
- Naam
- Voornaam (Voornamen)
- Geboortedatum
- Woonplaats (in België of in het buitenland)
- Statuut/statuten van nationale erkenning, al dan niet verkregen
- Referentie van het betrokken archieffonds
- Inventarisnummer
- In bepaalde gevallen worden die gegevens nog aangevuld met andere informatie, zoals gender, taal, nationaliteit, geboorteplaats, burgerlijke stand, beroep, verzetsbeweging en/of netwerk waartoe de persoon behoorde, datum van arrestatie, datum van bevrijding of overlijden enz.
Momenteel worden de gegevens gecodeerd van de formulieren en persoonsdossiers uit de archieven die het CegeSoma en de Dienst Archief Oorlogsslachtoffers bewaart. Het gaat meer bepaald om (volledig of gedeeltelijk):
a. Voor wat betreft het archief beheerd door het CegeSoma :
- de Belgische Militaire Weerstandsorganisatie (BMWO)
- de Groep G
- de groep Hotton van het Geheim Leger
- de Insoumis
- het Kempisch Legioen
- L 100
- de Nationale Koningsgezinde Beweging
- de Nationale Unie van de sluikpers
- de Nola
- het Onafhankelijkheidsfront
- de Service D
- de Staatsveiligheid voor wat betreft de Inlichtingen- en actiediensten
- de Vrijgevochtenen
- de Witte Brigade
b. Voor wat betreft het archief beheerd door de Dienst Archief Oorlogsslachtoffers:
- aangaande het Statuut van weerstanders door de sluikpers
- aangaande het Statuut van burgerlijk weerstander
Daarna moet het project ook alle informatie omvatten uit de dossiers van alle gewapende verzetslieden samengesteld door de Dienst van de Weerstand, die sinds kort door het Rijksarchief bewaard worden.
Open en verbonden gegevens
Het project heeft ook de ambitie om al die gegevens te verbinden met externe gegevensbestanden om zo nog meer contextuele informatie aan te bieden en de schotten tussen de collecties weg te nemen. Er worden ook stappen gezet om de gegevens over de personen af te stemmen met eventuele overeenkomstige entiteiten op Wikidata. De plaatsen (geboorteplaats, domicilie, plaats van overlijden) worden gelinkt aan externe bronnen zoals Wikidata of GeoNames. Dit maakt het weer mogelijk om gebruik te maken van andere referenties zoals de identifiers van ODIS of SNAC (Social Networks and Archival Context), waardoor de gebruikers andere bronnen of archiefcollecties in België of in het buitenland kunnen lokaliseren.
Door van een logica van gegevenssilo’s over te stappen naar een logica van open data sluit het CegeSoma zich volledig aan bij de digitale transitie die zich in de archiefsector voltrekt.
Nieuws
Volg de achtergrond en de voortgang van het project op deze pagina en op onze Facebookpagina.
Op dit moment (September 2023) is 36% van de individuele dossiers beschreven aan de hand van ten minste de hierboven vermelde basisinformatie. Voor meer informatie over de verschillende fasen van het proces kunt u de daaraan gewijde pagina raadplegen (Wikibase Verzet: een proces in zes fases).
De ploeg
Dit werk van lange adem is de vrucht van een uitgebreide samenwerking.
We danken alle personen hartelijk die bijdragen of bijgedragen hebben aan de verwezenlijking van het project
Input en verwerking van de gegevens : Sirine Akki, Maximilian Amerstorfer, Martin Bagnoud, Eléonore Bastogne, Roland Baumann, Marie Bessière, Dora Beullens, Stella Black, Johannes Bogaert, Benjamin Bohrer, Zeyneb Buchal, Bernard Burton, Marie-Hélène Calicis, Moritz Clodi, Stef Debaedts, Hedwig Degelaen, Emile Dejehansart, Marie Delvaux, Yves Delvaux, Marguerite de Brouwer, Marc De Win, Jonathan D'Haese, Matthias Domsgen, Julie Douley, Mathilde Fabri, Clémentine Flament, Paula Fraunbaum, Samuel Frieling, Francesca Giuffredi, Julian Hagenauer, Antonia Heidrich, Nora Kaltenböck, Hilde Keppens, Luc Ketels, Florian Kössler, Monica Lacanale, Zakaria Lamarti, Francis Lambrechts, Adil Lasouad, Jonas Leduc, Artyom Lyapounov, Fouzia Mahi, Darren Manouvrier, Yvette Martin, Thomas Masurel, Mohamed Taieb Mokkadem, Pierre Mortier, Felix Oberhüber, Noah Plattner, Maximilian Pröll, Hasna Richa, Cecilia Saerens, Ilias Sari, Clemens Schönborn-Buchheim, Julika Schulze, Jula Skomski, Alexandre Stroinovsky, Jacques Sweers, Nico Theunissen, Felix Thurner, Kathleen Vandenberghe, Sarah Vanreybrouck, Martin Van Splunter, Milena Zimmerman.
Opvolgingscomité : Anne Chardonnens, Annelies Coenen, Rolande Depoortere, Gert De Prins, Gertjan Desmet, Paul Drossens, Chantal Kesteloot, Yves Lardinois, Fabrice Maerten, Alexandra Matagne, Eddy Put, Johan Van Der Eycken
Communicatie : Isabelle Ponteville (en Chloé Brault)
ICT : Peter Van Overveldt en Saïd Razzouk
Coördinatie : Anne Chardonnens en Fabrice Maerten
Contact
Zoekt u informatie over een bepaalde verzetsman/vrouw ?
- Neem gerust contact op met Fabrice Maerten, de wetenschappelijke coördinator van het project. Hij helpt u graag nagaan of er een dossier op zijn/haar naam bestaat en zal u in dat geval helpen om de stukken in kwestie te raadplegen in de leeszaal van het CegeSoma.
Wil u meer informatie over de technische kant van het project ?
- U kunt Anne Chardonnens, co-coördinatrice van het project, per mail bereiken.
Zou u graag als stagiair deelnemen aan het project ?
- Anne Chardonnens staat voor u klaar !
Zou u graag als vrijwilliger deelnemen aan het project ?
- Fabrice Maerten beantwoordt uw aanvraag met plezier.
Media-aandacht ...
- Base de données des résistants belges : qu'apprendre de nouveau sur la résistance ?, RTBF actus, On n'a pas fini d'en parler, 25.10.2024.
- Les résistants : qu'en apprendre encore aujourd'hui ?, Vivacité-Info, On n'a pas fini d'en parler, RTBF Auvio (25.10.2024 - Beschikbaar tot 24.10.2025)
- Straks kunt u opzoeken of uw grootouders in het verzet zaten: “Verzetslui worden meer dan ooit geëerd en herdacht”, De Standaard, beperkte toegang (abonnees) (19.10.2024)
- Nieuwe online database toont of jouw grootvader in het verzet zat tijdens Tweede Wereldoorlog, Het Nieuwsblad / Gazet van Antwerpen (21.10.2024)
- Zaten jouw voorouders bij het verzet in de Tweede Wereldoorlog? In deze nieuwe databank kan je het opzoeken, VRT NWS (21.10.2024)
- VRT NWS Journaal 19u [timing], TV , beperkte toegang (abonnees) (21.10.2024 - Beschikbaar tot 20.11.2024)
- Belgische databank met verzetsstrijders WOII online, Radio 1 (21.10.2024)
- Database unites all info on Belgian resistance activities during WWII, Belga (21.10.2024)
- New information platform for Belgian Resistance during Second World War, The Brussels Times (21.10.2024)
- Seconde guerre mondiale : une base de données des résistants belges est désormais accessible à tout le monde, RTBF (info) (21.10.2024)
- Le monde en direct - 5 minutes pour comprendre 'Resistance in Belgium', La Première, Radio Auvio (België) (21.10.2024 - Beschikbaar tot 20.10.25)
- JT 19h30 [17 minuten 30], La Une TV Auvio (België) (21.10.2024 - Beschikbaar tot 28.10.24)
- Le 18h [5 minuten 30], BX1 TV (21.10.2024)
- Une plateforme numérique pour enquêter sur la Résistance en 40-45, Le Soir, beperkte toegang (abonnees) (21.10.2024)
- Nos grands-parents étaient-ils résistants ? La réponse est à portée de clic, La Libre Belgique, beperkte toegang (abonnees) (21.10.2024)
- Pourquoi la résistance a-t-elle mis du temps à s'organiser en Belgique durant la Seconde Guerre mondiale, La Libre Belgique, beperkte toegang (abonnees) (21.10.2024)
- Wikibase Résistance, in Regards of pagina 35 van het papieren tijdschrift (01.10.2024)
- Nieuwe leerstoel Sporen van het verzet aan VUB | Vrije Universiteit Brussel (21.05.2024)
- 'Wikibase Résistance', la base de données des résistants belges en 40-45, BX1 (11.03.2024)