'Regards d'historiens' (De visie van geschiedkundigen)

Drie jaar geleden gaf  Koen Aerts, die inmiddels deel uitmaakt van het wetenschappelijk team van het CegeSoma, in de conferentiezaal van de instelling een avant-première van de documentaire “Kinderen van de collaboratie”,  een reeks die door de VRT in verschillende afleveringen werd uitgezonden op  Canvas. In het verlengde daarvan volgde het jaar nadien de publicatie van een bronnengids voor de geschiedenis van de collaboratie in België, onder de titels  “Was opa een nazi ? Speuren naar het oorlogsverleden” / “Papy était-il un nazi? Sur les traces d'un passé de guerre”. Het boek werd al snel een onmisbaar instrument voor opzoekingen rond het oorlogsverleden van duizenden families in België. 

Maar tot vandaag kwam het taboeonderwerp van de collaboratie in Frans- en Duitstalig België nog niet aan bod op televisie…

Het is pas eind van dit jaar 2020 dat de RTBF een programma voorziet voor wat kan worden beschouwd als de Franstalige tegenhanger van de reeks die werd uitgezonden op Canvas. Het initiatief daarvoor werd in 2018 genomen door productiehuis De Mensen/Les Gens en Koen Aerts. De uitwerking en de regie van de reeks werden toevertrouwd aan regisseur Tristan Bourlard (Zest Studio) en journaliste Anne-Cécile Huwart. Verschillende leden van het CegeSoma-team en van het  Transmemo-project hebben hen geholpen om het onderwerp historisch te kaderen en om het te plaatsen binnen de intergenerationele overdracht van herinneringen aan de oorlog. 

Terwijl aan Nederlandstalige kant de zoektocht naar getuigen geen echt probleem had gesteld bleek het aan Franstalige zijde een hele uitdaging te zijn om mensen te vinden die in alle openheid wilden getuigen over het collaboratieverleden van hun ouders. 

De uitzending van 90 minuten, op woensdag  25 november 2020 op La Une (RTBF) met de titel “Les enfants de la collaboration”, gaf het woord aan zeven getuigen.
Terwijl de zeven afleveringen van de documentairereeks van 2017 werden afgerond met een debat onder experten heeft de RTBF geopteerd voor een andere benadering : de visie van de historici zal enkel te bekijken zijn op Auvio, het digitale audio- en videoplatform van de RTBF. Vanzelfsprekend sluiten beide uitzendingen bij mekaar aan.  

We willen sterk aanbevelen om - vóór de uitzending van “Les enfants de la collaboration” - online op het Auvio-platform van de RTBF te bekijken - naar drie filmpjes die werden gemaakt samen met zeven  geschiedkundigen die in het onderwerp gespecialiseerd zijn (Koen Aerts, Christophe Brüll, Alain Colignon, Martin Conway, Chantal Kesteloot, Pieter Lagrou en Florence Rasmont). Gedurende driemaal 20 minuten geven ze achtereenvolgens duiding bij de context van die tijd (van de voor- tot de naoorlogse periode), de plaats van de collaboratie in Franstalig België en het repressiebeleid dat het Belgisch militair gerecht na de oorlog voerde. Kortom, dit is een onmisbaar verlengstuk om de visie van de getuigen goed te kunnen begrijpen.

• #1 'Regards d'historiens' - eerste aflevering (in het Frans)

• #2 'Regards d'historiens' - tweede aflevering (in het Frans)

• #3 'Regards d'hsitoriens' - derde aflevering (in het Frans)

We nodigen u ook uit om op de blog van de website Belgium WWII kennis te nemen van een artikel van Koen Aerts met de titel “Enfants de la collaboration (RTBF) versus Kinderen van de collaboratie (VRT): dezelfde programma’s, dezelfde reacties?”

Volgende afspraak binnenkort: een driedelige radioreeks (in het Frans) over  'Les transmissions. La guerre en héritage' (1/ De mère en fille; 2/ Le secret; 3/ Bompa) 'De overdracht. De erfenis van de oorlog (1/ Van moeder op dochter; 2/ Het geheim; 3/ Opa), gerealiseerd door Florence Rasmont & Guillaume Abgrall. Een productie van CegeSoma-Rijksarchief en de vzw Gsara.