De collecties van de bibliotheek van het CegeSoma

• Toegang en raadpleging : De bibliotheek van CegeSoma is toegankelijk tijdens de openingsuren van de leeszaal.  De inhouden van de bibliotheek zijn vrij raadpleegbaa. Sommige moeten vóór uw bezoek geboekt zijn.
• Reproduction : Alleen uittreksels uit boeken kunnen worden gereproduceerd. Fotokopie kaarten zijn beschikbaar in de leeszaal.

Beschrijving van het bestand :

Bij zijn ontstaan in 1967 erfde de bibliotheek van het CegeSoma de collecties die Suzanne Tassier, hoogleraar aan de ULB, in de periode 1945-1947 verzameld had met het oog op de oprichting van een Studiecentrum voor de twee Wereldoorlogen. Dit centrum is uiteindelijk niet tot stand gekomen door de extreme politieke spanningen: we zaten immers volop in de “Koningskwestie” en de academische instanties achtten het toen, om de gemoederen zoniet de gewetens te sussen, niet raadzaam om een historische documentatie aan te leggen over een recent maar nog niet echt voorbij verleden.

Na deze valse start … en na een beetje in de vergeetput te zijn beland, is het onderzoeksveld van de boekenverzamelingen van CegeSoma geleidelijk aan uitgebreid, steeds binnen het temporeel en conceptueel kader dat aan de basis lag van het nieuwe onderzoeks- en documentatiecentrum en ook immer trouw aan zijn missie. Aanvankelijk moest de lopende bibliografie beperkt blijven tot de periode 1930-1950 (dus vanaf de crisis die uiteindelijk tot de Tweede Wereldoorlog leidde tot aan de ontknoping van de “Koningskwestie”). De oorlog moest minder vanuit een strikt militaire invalshoek beschouwd worden, maar eerder in functie van zijn maatschappelijke impact. In de eerste plaats werden dus de politieke, sociale, economische en culturele gevolgen geviseerd in België, in onze buurlanden, en zelfs in verderaf gelegen landen (Verenigde Staten, de USSR, Italië …) vermits ze toch een bepaalde invloed hebben gehad op de Belgische geschiedenis.

Stilaan is de missie van het Centrum uitgebreid: vanaf 1997 heeft onze toezichthoudende overheid ons toegelaten om de periode van de “Grote Oorlog” te onderzoeken, van zijn begin tot aan zijn gevolgen. Later kon het Centrum zich ook buigen over de conflicten als gevolg van de dekolonisatie na de Tweede Wereldoorlog of over de geopolitieke spanningen tijdens de Koude Oorlog.

Het tijdskader is dus gevoelig uitgebreid: nu kan immers de hele ‘korte twintigste eeuw’ van 1914 tot 1991 onderzocht worden. Toch blijft de zoektocht naar historische werken – steeds binnen het algemeen conceptueel kader – vooral toegespitst op enkele specifieke thema’s die de onderzoekers van CegeSoma van in het begin hebben bepaald: de sociaal-politieke en sociaaleconomische spanningen ten gevolge van het oorlogsgebeuren, de politieke radicaliteit eigen aan die periode (communisme, fascisme, nationaalsocialisme …), de collaboratie en het verzet, de genocides (Joden, Armeniërs, zigeuners, …), het oorlogsgeweld (oorlogsmisdaden, epuratie/repressie), de nationaliteitenkwesties in België en in het buitenland, zij het altijd in verband met de oorlogen, de kunsten, het intellectuele leven en de oorlog, de jeugd en de min of meer gepolitiseerde jeugdbewegingen … En uiteindelijk zijn onze collecties door giften en nalatenschappen ook aangevuld met werken over militaire geschiedenis.

Na vijftig jaar beschikt CegeSoma met zijn bibliotheek niet alleen over een flink uitgewassen documentaire collectie (meer dan 80.000 titels hoofdzakelijk over de twee wereldoorlogen), maar ook over een hoogwaardig wetenschappelijk instrument dat voortdurend verrijkt wordt door de meest recente uitgaven of door ‘antiquarische’ aanwinsten.

Dit alles om die twee scharniermomenten in de geschiedenis van de twintigste eeuw te bestuderen, waarvan we nu nog af en toe de weerslag op het collectieve geheugen of de politiek van ondervinden.Dit alles om die twee scharniermomenten in de geschiedenis van de twintigste eeuw te bestuderen, waarvan we nu nog af en toe de weerslag op het collectieve geheugen of de politiek van ondervinden.