Belgium WWII: het lokale verzet, de Slag om de Ardennen en het bestuur in bezet België

Het lokale verzet

Dank zij de studenten van het interuniversitair seminarie van de UCLouvain en de UAntwerpen, respectievelijk gecoördineerd door Emmanuel Debruyne en Marnix Beyen, staan er nu veel bijdragen online die een interessante blik bieden op het verzet op lokaal vlak. Deze notities gaan over individuele verzetslui (August Fruythof, Clotaire Cornet, Zuster Marie-Véronique, Mathieu de Jonge, en anderen), of over bepaalde gemeentes (bij voorbeeld Forchies-la-Marche, Mont-sur-Marchienne, ...). Ze tonen de rijkdom en de diversiteit van de inzet van de weerstanders, maar ook de mogelijkheden die de archieven van de Dienst Oorlogsslachtoffers en het CegeSoma bieden. Die archieven maken ook een microhistorische insteek mogelijk – zoals blijkt uit de bijdrage over de onderduiknetwerken in de stad Antwerpen – en tonen aan dat de geschiedenis van het verzet nog talrijke perspectieven biedt voor verder onderzoek. Alle bijdragen over het verzet zijn ook toegankelijk via de thematische bladzijde (Het verzet) of door de keuzemogelijkheid “verzet” in verschillende voorgestelde filters.

We vermelden hier ook '4 années de Résistance', het werk van journalist Eric Loze, die op basis van een veelheid van archieven, getuigenissen en hedendaags onderzoek, in drie reeksen van vijf afleveringen, het verhaal vertelt van de strijders in de schaduw, dat België vreemd genoeg uit het nationale geheugen heeft gewist. De eerste reeks van vijf afleveringen kunt u al beluisteren op RTBF-Auvio. Deze reeks kreeg wetenschappelijke ondersteuning van verschillende mensen van het wetenschappelijk team van het CegeSoma.

De Slag om de Ardennen, 80 jaar na dato

Samen met Liberation Route Europe hebben we een twintigtal bijdragen online gezet over het laatste Duitse offensief aan het westelijk front. U vindt ze via de filter “militaire geschiedenis” in de rubriek “artikels”. Ze gaan over de onvermijdelijke militaire gebeurtenissen (operatie Greif, de Slag om de Kruispunten…), maar ook over de bloedbaden (Bande, Wereth, Chenogne …) en de impact van het offensief op de burgerbevolking (de moorden van Bourcy, de bombardementen op Malmedy en Houffalize …) We zullen deze korte teksten later vervolledigen met een aantal publicaties over de toestand in de Ardennen na het conflict. Deze verjaardag kreeg ook veel belangstelling in de media. Het CegeSoma heeft onder meer bijgedragen aan de podcastreeks « Ardennes ‘44. L’offensive du désastre », gerealiseerd door Françoise Baré, Anaïs Stas, Benjamin Verpoorten en Françoise Berlaimont.

Het bestuur in bezet België

Om een inzicht te krijgen in de bezetting moeten we ook de administratieve structuren onderzoeken, zowel wat bewaard bleef maar nu een heel andere context moest opereren, als de nieuwe instellingen die opgericht werden in samenspraak met de bezetter of in de geest van de Nieuwe Orde. Daaronder natuurlijk de grootstedelijke agglomeraties, zoals Groot-Brussel. Op de site vindt u ook een bijdrage over de Boerenwacht, een instantie die we kunnen vergelijken met een soort hulppolitie en die ressorteerde onder de Nationale Landbouw- en Voedingscorporatie (NLVC).

Maar de bezetter bemoeit zich ook met de organisatie van de overheidsdiensten. Met de verordening van 18 juli 1940 eigent hij zich de facto het recht toe iemand te verbieden een openbaar ambt uit te oefenen. Op het einde van de bezetting verandert dat vreemd genoeg in een verbod om ontslag te nemen uit een overheidsambt.

Kortom, bijdragen om vele aspecten van de geschiedenis van bezet België te leren kennen.