‘Spektakelcultuur’ tijdens WOI en WOII: nieuw themanummer van het BTNG

Eind maart 2023 verschijnt het nieuwe dubbelnummer van het Belgisch Tijdschrift voor Nieuwste Geschiedenis. Gastredacteuren Roel Vande Winkel en Leen Engelen (beiden KU Leuven) presenteren een Engelstalige themanummer over spektakel- en amusementscultuur tijdens de Duitse bezettingen van België tijdens de Eerste- en Tweede Wereldoorlog. Dit nummer, met maar liefst twaalf bijdragen van evenveel auteurs, is de neerslag van een studiedag van het Instituut voor Mediastudies van de KU Leuven van 12 en 13 maart 2020 in CegeSoma.

Leen Engelen (UAntwerpen & KU Leuven) & Roel Vande Winkel (KU Leuven) openen het nummer als gastredacteuren, met een artikel waarin ze pleiten voor interdisciplinair onderzoek over ‘spektakelcultuur' in de brede zin.

De artikelen van Margo Buelens-Terryn (UAntwerpen), Evelien Jonckheere (UAntwerpen) en Klaas de Zwaan (Vrije Universiteit Amsterdam) gaan alledrie over het gebruik van de projectielantaarn tijdens WOI in diverse casussen als Antwerpen, Brussel, Mortsel en in het neutrale Nederland. Vervolgens kijkt Paul van Ostaijen-specialist Erik Spinoy (ULiège) naar hoe Van Ostaijen in zijn gedicht Bezette Stad (1921) gebruikt maakte van diverse verwijzingen naar de toenmalige populaire film. De gerenommeerde filmspecialist Guido Convents kijkt naar de ‘ontvangstzijde’ van kunst en cultuur, door filmverspreiding en -consumptie in bezet België tijdens WOI te analyseren. Leen Engelen spitst toe op één ‘cultuursite’ tijdens WOI, met name de ‘Louvain Palace’ in Leuven, als een kruispunt van diverse culturele praktijken.

Maar ook de Tweede Wereldoorlog ontbreekt niet. Louis Fortemps (Institut de Recherches Historiques du Septentrion bij de Université de Lille & Instituut voor Media Studies van de KU Leuven) & Roel Vande Winkel analyseren de politiek van de Duitse Propaganda-Abteilung Belgien. De muziekhistoricus Erik Baeck behandelt het Duitse beleid in de programmatie van opera’s in het bezette België van zowel de Eerste als de Tweede Wereldoorlog. Ook muzikologe Hedwige Baeck-Schilders integreert beide bezettingsperioden in haar artikel, maar zij richt zich op de symfonieconcerten in Antwerpen. Eric Derom is een andere specialist muziekgeschiedenis die kijkt naar de programmatie van het Symfonisch Orkest van Zender Brussel en Radio Bruxelles tijdens WOII.

Sophie De Schaepdrijver (Pennsylvania State University) tot slot, geeft het nummer een sterke conclusie door te reflecteren op de diverse manieren waarop repressieve bezettingsregimes kunnen interageren met populair vermaak en cultuur in brede zin.

Dit dubbelnummer kost 25 euro (excl. portkosten) en is te bestellen bij Hilde Keppens, CegeSoma, Luchtvaartsquare 29, 1070 Brussel, +32 2/556 92 11 - Hilde.keppens@arch.be.

Voor nog meer informatie verwijzen we u graag naar de website over film in bezet België van de KU Leuven, beheerd door Roel Vande Winkel.