Een unieke aanwinst : de foto’s van “Müller-Schönhausen”

Het CegeSoma kon begin 2020 een opmerkelijk archiefbestand verwerven: een grote hoeveelheid privé-foto’s gemaakt door Rudolf Müller (1893-1968), geschonken door zijn zoon Peter. Het gaat om 133 omslagen met fotonegatieven (formaat 24x36 mm), in totaal meer dan 4500 beelden uit de periode ca. 1940-1948. Deze stukken zijn nu geïnventariseerd.

Rudolf Müller (artiestennaam: Müller-Schönhausen), reeds als scholier geïnteresseerd in fotografie, studeerde na de Eerste Wereldoorlog aan de Lehr- und Versuchsanstalt für Photographie, Chemigraphie, Lichtdruk und Gravüre te München en ging daarna aan de slag als zelfstandig fotograaf. Van 1927 tot 1937 werd hij docent aan zijn alma mater, intussen Bayerische Staatslehranstalt für Lichtbildwesen geworden. Müller werd in die periode lid van de SA, waarvoor hij ook freelancete, en de NSDAP.
In september 1940 werd hij door het Oberkommando der Wehrmacht opgedragen om in Frankrijk de Duitse soldaten te portretteren die het Ritterkreuz des Eisernen Kreuzes hadden ontvangen - het OKW wilde over de Ritterkreuzträger immers een prestigieus fotoalbum uitgeven. In de komende jaren zou Müller met zijn eigen Ford V8-dienstwagen, chauffeur en technisch assistent pendelen tussen Noord-Frankrijk en België, en zijn atelier in Berlijn. In 1943 werd hij, gezien de gekeerde oorlogskansen voor Nazi-Duitsland, opnieuw onder de wapens geroepen.

De negatieven en afdrukken van zijn officiële foto’s werden door Müller in 1945 vernietigd, uit angst voor de aanstormende Sovjetlegers. Maar als gepassioneerd en getalenteerd fotograaf schoot hij tijdens zijn dienstreizen ook voor eigen rekening tal van portretten, landschappen, scènes uit het dagelijkse leven en meer abstract-artistieke beelden. Wat daarvan bewaard is gebleven bevindt zich bij het CegeSoma.

Op de foto’s van Müller-Schönhausen zijn niet alleen eindeloze wegen of de Noord-Franse en Belgische landschappen te zien, maar ook de tastbare sporen van de wereldoorlogen (officiële en geïmproviseerde gedenktekens, oorlogsgraven, sporen van gevechten), de atmosfeer in de bezette gebieden en het stadsleven van o.a. Parijs en Brussel. Vooral de Ville Lumière heeft op de fotograaf een duidelijke aantrekkingskracht gehad, getuige de foto’s van de toeristische hotspots, de grote boulevards, het nachtleven, de boekhandelaars langs de Seine, …

De inventaris van dit schitterende archiefbestand kan nu reeds gedownload worden en is beschikbaar via onze archiefcatalogus. 

P.S. Beschikt u ook over archiefdocumenten (foto’s, brieven, dagboeken, documenten van uw vereniging, …) die een link hebben met de conflicten van de 20^ste eeuw? Wenst u dat ze bewaard blijven voor toekomstige generaties? 

Aarzel niet om ons te contacteren!